||భగవద్గీత ||
||నాలుగవ అధ్యాయము ||
||జ్ఞాన యోగము- శ్లోకములు ||
|| Om tat sat ||
భగవద్గీత
అథ చతుర్థోఽధ్యాయః
జ్ఞాన యోగః
శ్రీ భగవానువాచ:
ఇమం వివస్వతే యోగం ప్రోక్తవానహమవ్యయమ్ |
వివస్వాన్ మనవే ప్రాహ మనుః ఇక్ష్వాకవేఽబ్రవీత్ ||1||
ఏవం పరమ్పరాప్రాప్తం ఇమం రాజర్షయో విదుః |
స కాలేనేహ మహతా యోగో నష్ఠః పరన్తప || 2 ||
స ఏవాయం మయా తేఽద్య యోగః ప్రోక్తః పురాతనః |
భక్తోఽసి మే సఖాచేతి రహస్యం హ్యేతదుత్తమమ్ || 3 ||
అర్జున ఉవాచ :
అపరం భవతో జన్మ పరం జన్మ వివస్వతః|
కథమేతద్విజానీయాం త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి || 4 ||
శ్రీ భగవానువాచ:
బహూని మే వ్యతీతాని జన్మాని తవ చార్జున |
తాన్యహం వేద సర్వాణి న త్వం వేత్థ పరన్తప || 5 ||
అజోఽపి సన్నవ్యయాత్మా భూతానాం ఈశ్వరోఽపి సన్ |
ప్రకృతిం స్వామధిష్టాయ సంభవామ్యాత్మమాయయా|| 6 ||
యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత |
అభ్యుత్థానం అధర్మస్య తదాత్మానమ్ సృజామ్యహమ్ || 7 ||
పరిత్రాణాయ సాధూనామ్ వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ |
ధర్మ సంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే || 8 ||
జన్మ కర్మ చ మే దివ్యం ఏవం యో వేత్తి తత్త్వతః |
త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ నైతి మామేతి సోఽర్జున || 9 ||
వీతరాగ భయ క్రోధా మన్మయా మాముపాశ్రితాః |
బహవో జ్ఞాన తపసా పూతా మద్భావమాగతాః ||10 ||
యే యథా మాం ప్రపద్యన్తే తాం స్తథైవ భజామ్యహమ్ |
మమవర్త్మాను వర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః || 11 ||
కాంక్షన్తః కర్మణాం సిద్ధిం యజన్త ఇహ దేవతాః |
క్షిప్రం హి మానుషే లోకే సిద్ధిర్భవతి కర్మజా || 12||
చాతుర్వర్ణ్యం మయా సృష్టం గుణకర్మ విభాగశః |
తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తార మవ్యయమ్ || 13 ||
నమాం కర్మాణి లిమ్పన్తి నమే కర్మఫలే స్పృహా |
ఇతి మాం యోఽభిజానాతి కర్మభిః న స బధ్యతే || 14 {{
ఏవం జ్ఞాత్వా కృతం కర్మ పూర్వైరపి ముముక్షుభిః |
కురు కర్మైవ తస్మాత్వం పూర్వైః పూర్వతరం కృతమ్ ||15||
కిం కర్మ కిమకర్మేతి కవయోఽప్యత్ర మోహితాః |
తత్తే కర్మ ప్రవక్ష్యామి యజ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్|| 16||
కర్మణోహ్యపి బోద్ధవ్యం బోద్ధవ్యం చ వికర్మణః |
అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం గహనా కర్మణో గతిః || 17 ||
కర్మణ్యకర్మ యః పశ్యేత్ అకర్మణి చ కర్మ యః|
స బుద్ధిమాన్ మనుష్యేషు స యుక్తః కృత్స్నకర్మకృత్ || 18||
యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామ సంకల్పవర్జితాః |
జ్ఞానాగ్ని దగ్ధకర్మాణాం తమాహుః పణ్డితం బుధాః || 19 ||
త్యక్త్వా కర్మ ఫలాసఙ్గం నిత్య తృప్తో నిరాశ్రయః |
కర్మణ్యభిప్రవృతోఽపి నైవ కించిత్కరోతి సః || 20||
నిరాశీర్యత చిత్తాత్మా త్యక్త సర్వ పరిగ్రహః |
శారీరం కేవలం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్|| 21 ||
యదృచ్చాలాభసంతుష్ఠో ద్వన్ద్వాతీతో విమత్సరః |
సమః సిద్ధావసిద్ధౌ చ కృత్వాపి న నిబధ్యతే || 22||
గతసఙ్గస్య ముక్తస్య జ్ఞానావస్థితచేతసః |
యజ్ఞాయాచరతః కర్మ సమగ్రం ప్రవిలీయతే || 23||
బ్రహ్మార్పణమ్ బ్రహ్మహవిః బ్రహ్మగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్ |
బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా || 24 ||
దైవమేవాపరే యజ్ఞం యోగినః పర్యుపాసతే |
బ్రహ్మాగ్నావపరే యజ్ఞం యజ్ఞేనైవోపజుహ్వతి || 25||
శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి |
శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి || 26||
సర్వాణీన్ద్రియకర్మాణి ప్రాణకర్మాణి చాపరే |
ఆత్మసంయమయోగాగ్నౌ జుహ్వతి జ్ఞానదీపితే || 27 ||
ద్రవ్య యజ్ఞా తపో యజ్ఞా యోగ యజ్ఞాస్తథాపరే |
స్వాధ్యాయ జ్ఞానయజ్ఞశ్చ యతయః సంశితవ్రతాః || 28 ||
అపానే జుహ్వతి ప్రాణం ప్రాణేఽపానం తథాఽపరే |
ప్రాణాపాన గతీరుద్ధ్వా ప్రాణాయామపరాయణాః || 29 ||
అపరే నియతాహారః ప్రాణాన్ ప్రాణేషు జుహ్వతి |
సర్వేఽప్యేతే యజ్ఞవిదో యజ్ఞక్షపిత కల్మషాః ||30||
యజ్ఞశిష్టామృత భుజో యాన్తి బ్రహ్మ సనాతనమ్|
నాయం లోకోఽస్త్యయజ్ఞస్య కుతోఽన్యఃకురుసత్తమ || 31||
ఏవం బహువిథా యజ్ఞా వితతా బ్రహ్మణో ముఖే |
కర్మజాన్ విద్ధి తాన్ సర్వాన్ ఏవం జ్ఞాత్వా విమోక్ష్యసే || 32||
శ్రేయాన్ ద్రవ్యమయాద్యజ్ఞా జ్ఞానయజ్ఞః పరన్తప |
సర్వం కర్మాఖిలం పార్థ జ్ఞానే పరిసమాప్యతే || 33||
తద్విద్ధి ప్రణి పాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా |
ఉపదేక్ష్యన్తి తే జ్ఞానం జ్ఞానినః తత్త్వ దర్శినః || 34 ||
యత్ జ్ఞాత్వా న పునర్మోహమేవం యాస్యసి పాణ్డవ |
యేన భూతాన్యశేషేణ ద్రక్ష్యస్యాత్మన్యథో మయి || 35||
అపి చేదపి పాపేభ్యః సర్వేభ్యః పాపకృత్తమః |
సర్వం జ్ఞానప్లవేనైవ వృజినం సంతరిష్యసి || 36||
యథైథాంసి సమిద్ధోఽగ్నిః భస్మసాత్కురుతేఽర్జున|
జ్ఞానాగ్ని సర్వకర్మాణి భస్మసాత్కురుతే తథా || 37||
న హి జ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే |
తత్ స్వయం యోగసంసిద్ధః కాలేనాత్మని విందతి|| 38 ||
శ్రద్ధ్వాన్ లభతే జ్ఞానం తత్పరః సంయతేన్ద్రియః|
జ్ఞానం లబ్ధ్వా పరాం శాన్తిం అచిరేణాధిగచ్ఛతి|| 39 ||
అజ్ఞశ్చాశ్రద్ధధానశ్చ సంశయాత్మా వినశ్యతి |
నాయం లోకోఽస్తి న పరో న సుఖం సంశయాత్మనః ||40||
యోగసన్న్యస్తకర్మాణాం జ్ఞానసంఛిన్నసంశయమ్ |
ఆత్మవంతం న కర్మాణి నిబధ్నంతి ధనంజయ || 41 ||
తస్మాదజ్ఞాన సంభూతం హృత్థ్సం జ్ఞానాసినాత్మనః |
చిత్వైనం సంశయం యోగమాతిష్ఠోత్తిష్ఠ భారత || 42||
ఇతి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయామ్ యోగ శాస్త్రే
శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే జ్ఞానయోగో నామ
చతుర్థోఽధ్యాయః ||
||ఓమ్ తత్ సత్ ||
||ఓమ్ తత్ సత్ ||